مسئولیت خطیر رسانه‌ها در ارائه چشم‌انداز واقعی از صنعت نفت کشور
مدیر هماهنگی و نظارت بر تولید نفت و گاز شرکت ملی نفت ایران می گوید: هم اکنون ۸۰ درصد از بار تولید نفت کشور بر دوش کمتر از ۱۰ میدان نفتی است که این ۱۰ میدان نیز، در ۳۰ درصد پایانی مرحله برداشت اولیه و یا ثانویه خود قرار دارند.
مدیر هماهنگی و نظارت بر تولید نفت و گاز شرکت ملی نفت ایران می‌گوید: اگر چه آمار تولید نفت‌خام کشور مهمترین و حساس‌ترین آمار اقتصادی کشور است و نمی‌توان جزییات آن را رسانه‌ای کرد اما در پاسخ به برخی رسانه‌ها که ادعا کرده‌اند ظرفیت تولید نفت ایران به روزانه ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه سقوط کرده است، گفت، نه تنها در سال جاری بلکه در هیچ دوره‌ای در ۱۰ سال گذشته توان تولید نفت ایران به چنین رقمی یا حتی ارقام نزدیک به آن کاهش نیافته است و این خبرسازی‌ها چیزی جز ارائه اخبار کذب نیست.
وی می گوید:معمولا” چندین روش در نحوه ارائه آمارهای تولید نفت وجود دارد بعضی اوقات مبنای ارائه گزارش مقایسه عملکرد واقعی نسبت به برنامه است گاهی تولید به صورت مقایسه نقطه‌ای عملکرد در دو مقطع مشابه در سال‌های متوالی و بعضی اوقات مقایسه عملکرد متوسط تولید در فواصل زمانی مشخص مثل دو سال پیاپی ارائه می شود که آخرین روش، منطقی‌ترین روش مقایسه تولید است.
جباری راد افزود: به عنوان مثال مقایسه نقطه‌ای اردیبهشت ۸۸ نسبت، به اردیبهشت ۸۹ حکایت از افت تولید ۷۸٫۵ هزار بشکه در روز داشته ولی مقایسه تولید در دی ماه سال‌های ۸۸ و ۸۹ نشان دهنده افزایش تولید به میزان ۶۷٫۲ هزار بشکه در روز، در سال ۸۹ نسبت به سال ۸۸ دارد.
در بررسی جامع متوسط عملکرد کلی تولید نفت در سال ۸۹ نسبت به متوسط عملکرد کلی سال ۸۸ با افزایش ۱۵ هزار بشکه‌ای تولید سال ۸۹ نسبت به سال ۸۸ روبرو هستیم. لذا همان گونه که می‌‌بینیم مقایسه نقطه‌ای و متوسط، اعداد متفاوتی را نشان می‌دهد.
نکته قابل توجه در بررسی تولید سال ۸۹، از ثبات تولید طی این سال حکایت می‌کند به طوری که عدد اعلام شده به عنوان میانگین تولید سال با ۱۳ هزار بشکه در روز در ماه‌های مختلف سال ثبت شده است.
جباری، میادین نفتی اهواز، مارون، آغاجاری، گچساران، بی‌بی‌حکیمه، رگ سفید و کرنج درخشکی و ابوذر، درود، سلمان و سروش در بخش دریا را از جمله میادینی معرفی کرد که بیشترین حجم تولید نفت را بر عهده دارند و گفت: افت تولید از مخازن و میادین نفتی روندی کاملا” طبیعی و غیرقابل انکار است به ویژه این که هم اکنون اکثر مخازن نفتی در نیمه دوم عمر خود قرار دارند از این رو باید به دنبال راهکارهای مناسب برای حفظ نگهداشت توان تولید باشیم.
وی رفتار مخازن نفتی را به رفتار یک موجود زنده تشبیه کرد و گفت: کاهش ضخامت لایه مخازن، افت فشار و افزایش تولید آب و گاز همراه نفت از عواملی است که با گذشت زمان سبب کاهش تولید می‌شود از این رو باید با استفاده از روش‌های نوین بهره‌برداری و تکنولوژی‌های جدید حفاری، موجبات حفظ نگهداشت توان تولید را فراهم کرد.
جباری یکی دیگر از دلایل افت تولید نفت را نمکی شدن مخازن نفتی خواند و گفت: به منظور رفع این مشکل نیز فعال کردن پروژه‌های احداث و ترمیم واحدهای نمکزدایی شرکت ملی نفت ایران در حال اجرا می‌باشد به گونه‌ای هم اکنون حدود ۳ میلیون بشکه ظرفیت پروژه‌های نمکزدایی در سطح شرکت ملی نفت ایران تعریف شده است که از این مجموعه واحد نمکزدایی آب تیمور امسال در سالروز فتح خرمشهر افتتاح شد و نمکزدایی منصوری تا پایان سال به بهره‌برداری خواهد رسید.
وی اظهار کرد: هم اکنون ۸۰ درصد از بار تولید نفت کشور بر دوش کمتر از ۱۰ میدان نفتی است که این ۱۰ میدان نیز، در ۳۰ درصد پایانی مرحله برداشت اولیه و یا ثانویه خود قرار دارند.
جباری استفاده از روش‌های تزریق آب، گاز و نصب پمپ‌های درون چاهی را از جمله مواردی که می‌تواند نقش مهمی در کمک به نگهداشت توان تولید و ارتقای ضریب بازیافت از مخازن نفتی را داشته باشد خواند و افزود: به این منظور باید پروژه تزریق سیالات و تقویت و تکمیل تاسیسات مرتبط را به جدیت دنبال کرد ضمن این که باید راهکارهای مناسبی هم برای تامین گاز مورد نیاز تزریق در نظر گرفت.
وی اظهار امیدواری کرد که با راه‌اندازی تعدادی از فازهای پارس جنوبی در نیمه دوم امسال و در سال ۱۳۹۱ بتوانیم به اهداف تزریق گاز در برنامه پنجم توسعه دست یابیم.
مدیر هماهنگی و نظارت بر تولید نفت و گاز شرکت ملی نفت ایران عملکرد تزریق گاز در پنج ماهه ابتدای سال ۹۰ را معادل ۷۸ درصد برنامه مصوب اعلام کرد که از عمده دلایل اختلاف عملکرد با برنامه می‌توان به عدم تامین گاز کافی برای تزریق اشاره کرد.
جباری از تدوین برنامه‌های مناسب برای جبران افت منطقی تولید براساس شواهد مهندسی از میادین نفتی خبر داد و گفت: بخشی از کاهش تولید معمولا” با حفر چاه‌های جدید، تعمیر، تکمیل و یا ترمیم چاه‌های قدیمی جبران می‌شود.
وی توان تولید بالقوه از میادین نفتی ایران را حدود ۴ میلیون بشکه در روز اعلام کرد و گفت: توسعه میادین کم تراوا با استفاده از روش‌های جدید همانند ایجاد شکاف‌های هیدرولیک و حفاری چاه‌های چند شاخه و هوشمند می‌تواند موجبات تولید حداکثری از لایه‌های نفتی راه فراهم کند که هم اکنون در کشورهای بزرگ دنیا از این روش‌ها برای افزایش توان تولید استفاده می‌کنند.
جباری با تاکید بر پرهیز همگان از رسانه‌ای کردن آمار تولید بخصوص آمار ناشی از منابع غیر موثق گفت: اعلام آمار نادرست و استناد به منابع غیرموثق و تعمد بر آسیب‌پذیر نشان دادن تولید کشور نتیجه‌ای جز کاهش اعتبار صنعت نفت ایران در سطح بین الملل و کاهش اعتماد مشتریان به تولید ایران به عنوان تامین کننده بلند مدت انرژی نخواهد داشت و این خطای نابخشنودنی منجر به بالا بردن به ناحق ریسک تجارت و سرمایه‌گذاری در بخش بالادست نفت کشور خواهد شد.