افق ۱۴۰۴ در صنعت پالایش کشور

سهم سرمایه گذاری در شرکت ملی پالایش و پخش تا افق ۱۴۰۴ و برنامه پنجم توسعه، افزون بر ۴۷٫۷ میلیارد دلار و از این رقم ۱۷ میلیارد دلار به بخش خصوصی اختصاص دارد.

به گزارش خبرنگار شانا، نیاز روزافزون کشور در بخش های خانگی و صنعتی و به ویژه حمل و نقل به سوخت، همچنین لزوم خودکفایی کشور در تولید سوخت مورد نیاز، دارا بودن کشور در زمینه ذخایر طبیعی نفت و گاز، همچنین نیاز فوری صنایع پالایشی کشور به افزایش توان کمی و کیفی محصولات تولیدی از نظر تامین سوخت موردنیاز کشور و رعایت استانداردهای زیست محیطی از صنعت پالایش و پخش، صنعتی حساسی در بدنه وزارت نفت ساخته است که در سال های اخیر به دلیل وجود این نوع از حساسیت ها توجهی ویژه به آن شده و برنامه ریزی های دقیقی در این حوزه انجام شده است.

در گزارش پیش رو به برنامه ریزی ها و سرمایه گذاری ها، همچنین آینده این صنعت از نگاه آمار و ارقام پرداخته ایم.

براساس برنامه ریزی ها در مدیریت برنامه ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، سهم سرمایه گذاری در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران تا افق ۱۴۰۴ و برنامه پنجم توسعه، افزون بر ۴۷٫۷ میلیارد دلار است که از این مقدار ۱۷ میلیارد دلار سهم بخش خصوصی است برای ایجاد ۷ پالایشگاه جدید.

افزایش ۸۵ و ۲۸ درصدی تولید بنزین و گازوییل کشور تا افق ۱۴۰۴

هم اکنون عمده مصرف سوخت کشور در حوزه حمل و نقل شامل فرآورده های بنزین و گازوییل است که طبق برنامه ریزی ها، با احتساب سال ۸۹ به عنوان سال پایه، تولید بنزین در پایان برنامه پنجم توسعه، ۸۵ درصد و در پایان افق ۱۴۰۴، ۲۹۸ درصد، همچنین دومین سوخت پرمصرف کشور یعنی نفت گاز (گازوییل) تا پایان برنامه پنجم توسعه، ۲۸ درصد و تا پایان افق ۱۴۰۴، ۸۶ درصد رشد خواهد یافت.

این سرمایه گذاری در حوزه تولید بنزین متناسب است با افزایش ظرفیت تولید بنزین از ۵۴ میلیون لیتر در روز به ۹۹٫۷ میلیون لیتر در روز در پایان برنامه پنجم و ۱۶۱ میلیون لیتر در پایان افق ۱۴۰۴ که علاوه بر افزایش کمی، افزایش کیفی تولید با رعایت استانداردهای جهانی روز اروپا را نیز مدنظر دارد.

در حوزه تولید نفت گاز نیز، با سرمایه گذاری های پیش بینی شده، ظرفیت تولید این فرآورده از ۹۰ میلیون لیتر در روز به ۱۰۸ میلیون لیتر در روز در پایان برنامه پنجم توسعه و ۱۵۶ میلیون لیتر در روز تا افق ۱۴۰۴ ارتقا پیدا می کند.

جایگزینی نفت کوره با فرآورده های پرارزش

با به کارگیری سرمایه گذاری های جدید در سال های پیش رو و ورود فناوری های جدید به صنعت پالایش و پخش، این شرکت تولید نفت کوره را در مجتمع های پالایشی خود کاهش داده است و به جای این فرآورده کم ارزش، تولید فرآورده هایی نظیر بنزین و نفت گاز را افزایش خواهد داد.

هم اکنون درمجموع در شرکت های پالایشی کشور حدود ۷۴٫۵ میلیون لیتر در روز نفت کوره تولید می شود که این رقم در پایان برنامه پنجم توسعه به ۶۸ میلیون لیتر و در افق ۱۴۰۴ به ۵۵ میلیون لیتر کاهش پیدا می کند.

افزایش یک میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه ای ظرفیت پالایشی کشور

طبق این برنامه ریزی ها، ظرفیت پالایشی کشور از ۱٫۶۷ میلیون بشکه در روز کنونی به ۲٫۱۴ میلیون بشکه در روز در پایان برنامه پنجم توسعه و به ۳٫۳ میلیون بشکه در روز افزایش می یابد که معادل افزایش یک میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه ای افزایش ظرفیت پالایشی کشور است.

این در حالی است که صنعت پالایش و پخش کشور صرفا به پالایشگاه ها خلاصه نشده و برای انتقال و ذخیره سازی نفت خام و فرآورده های نفتی شرکت های خطوط لوله و مخابرات و شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی نیز فعال هستند.

از مجموع ۴۷٫۷ میلیارد دلار سرمایه گذاری انجام شده در شرکت ملی پالایش و پخش در بخش خطوط لوله و مخابرات معادل ۶٫۳ میلیارد دلار سرمایه گذاری خواهد شد که با این رقم از ۱۲ هزار و ۶۰۰ کیلومتر خطوط موجود تا پایان برنامه پنجم، به ۱۶ هزار کیلومتر خط لوله و تا افق ۱۴۰۴ خطوط لوله موجود در کشور به ۱۸ هزار کیلومتر افزایش خواهد یافت.

بر این مبنا در حوزه افزایش طول خطوط انتقال فرآورده نسبت به سال پایه که سال آخر برنامه چهارم است (سال ۸۹)، تا پایان برنامه پنجم توسعه (سال ۱۳۹۴) ۲۵ درصد و تا پایان افق ۱۴۰۴، ۴۴ درصد افزایش خواهد یافت، همچنین در این بازه زمانی، طول خطوط انتقال نفت خام تا پایان برنامه چهارم، ۴۵ درصد و تا افق ۱۴۰۴، ۶۷ درصد تا پایان افق افزایش می یابد.

افزایش ۴۹ درصدی ظرفیت مخازن کشور در افق ۱۴۰۴

سهم سرمایه گذاری در حوزه شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران برای توسعه مخازن و ایجاد انبارهای جدید نفت ، از ۴۷٫۷ میلیارد دلار سرمایه گذاری انجام شده، ۲ میلیارد دلار خواهد بود که این رقم صرف طرح های افزایش ظرفیت مخازن خواهد شد.

بر این اساس، ظرفیت مخازن از ۱۱٫۵ میلیارد لیتر در روز به ۱۴٫۴ میلیارد لیتر در روز در پایان برنامه پنجم توسعه و به ۱۷٫۱ میلیارد لیتر در افق ۱۴۰۴ می رسد؛ بنابراین افزایش ظرفیت مخازن فرآورده در پایان برنامه پنجم، ۲۵ درصد و در افق ۱۴۰۴، ۴۹ درصد خواهد بود.

سرمایه گذاری ۱۲۰ میلیون دلاری در طرح های پژوهشی

شرکت ملی پالایش و پخش در برنامه ریزی بلندمدت خود همچنین توجهی ویژه به طرح های غیرسرمایه ای و طرح های پژوهش و نوآوری داشته است و هم اکنون سرمایه گذاری پیش بینی شده در این بخش معادل ۱۲۰ میلیون دلار است؛ از جمله این طرح ها می توان به طرح های پالایشی hrh،‌ rfcc،‌ hds، ساخت کاتالیست پالایشگاه ها و ساخت موتور ملی بر پایه دیزل با همکاری مشترک ایران خودرو اشاره کرد.

راه اندازی واحد ایزومریزاسیون پالایشگاه امام خمینی (ره) شازند اراک یکی از طرح های پژوهشی بود که در کشور بومی سازی شده و لیسانس آن در اولین شرکت پالایشی کشور در حال نصب است؛ این طرح تا نیمه دوم سال ۹۰ جهت ارتقای درجه آرام سوزی بنزین در این پالایشگاه به بهره برداری می رسد.

یکی از محورهای اساسی این نوع سرمایه گذاری ها کاهش آلاینده های زیست محیطی و ارتقای کیفیت فرآورده های نفتی است که به طور عمده شامل بنزین و گازوییل است؛ هم اکنون فرآورده های نفتی ایران دارای استاندارد یورو ۲ است که این فرآورده ها با بهره برداری از طرح های جدید پالایشی در سال ۹۰، به استاندارد یورو ۴ برای گازوییل و نفت سفید و استاندارد یورو ۵ برای بنزین ارتقا پیدا می کند.

از طرفی هم اکنون استاندارد یورو ۵ اروپا، مشخصه سال ۲۰۱۴ میلادی را با عنوان یورو ۶ به خود اختصاص داده است؛ بنا بر این می توان گفت با بهره برداری از طرح های بنزین سازی در سال ۹۰ در شرکت های پالایشی که شامل پنج طرح پالایشی است، کشور قادر به تولید بنزین با مشخصه ۲۰۱۴ میلادی (یورو ۶) خواهد بود.

۸٫۵ میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی در افق ۱۴۰۴

در حوزه سرمایه گذاری های خارجی صنعت پالایش کشور، مشارکت در ساخت پالایشگاه در سه کشور سوریه، مالزی و اندونزی را مدنظر دارد که سرمایه گذاری در این حوزه با رقمی افزون بر ۸٫۵ میلیارد دلار در حال اخذ مجوزهای لازم است؛ به این منظور سهم ایران در سرمایه گذاری انجام شده در پالایشگاه الفروقلس سوریه، ۲۶ درصد، در پالایشگاه بنتون اندونزی، ۴۰ درصد و در پالایشگاه های کداح و جهور مالزی هر یک ۳۰ درصد است.