آزادسازی ذخایر استراتژیک نفت به بن بست رسید

با وجود اینکه آژانس بین المللی انرژی از نزدیک به دو ماه پیش، طرح جنجال برانگیز خود مبنی بر آزادسازی ذخایر استراتژیک نفت خام در کشورهای هم پیمان را به عنوان راهکاری برای تعدیل بهای نفت خام در بازارهای جهانی و حربه ای در برابر موفقیت ایران در تثبیت سقف تولید اوپک مطرح کرد، اما بهای نفت همچنان از افزایش نسبی برخوردار است؛ به طوری که به گفته بسیاری از کارشناسان، ناکامی این طرح آژانس را به عقب گرد از مواضع قبلی خود واداشته است.

به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی شرکت ملی نفت ایران، بهای نفت خام در بازار آمریکا (بورس نیویورک) طی هفته گذشته (دوشنبه تا جمعه؛ ۱۸ تا ۲۲ جولای) از یک روند افزایشی برخوردار بود و در حدود ۴ دلار در مقایسه با میانگین هفته قبل افزایش داشته است.

قیمت نفت خام WTI در بازار بورس نایمکس با بیش از ۳٫۹۴ دلار افزایش، از حدود ۹۵٫۹۳ دلار در هر بشکه در ۱۸ جولای تا بیش از ۹۹٫۸۷ دلار در هر بشکه در ۲۲ جولای افزایش داشته است.

بر همین مبنا قیمت نفت خام برنت دریای شمال در بازار بورس لندن (ICE) نیز برای تحویل در ماه سپتامبر ۲۰۱۱، از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود ۱۱۶٫۰۵ دلار در هربشکه در ۱۸ جولای تا بیش از ۱۱۸٫۶۷ دلار در ۲۲ جولای افزایش داشته است.

نوسان لاک پشتی نفت اوپک

با وجود افزایش مستمر بهای نفت در بازارهای جهانی، بهای نفت اوپک اما با روند افزایشی-کاهشی مواجه شد.

بر اساس آمار دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکنند نفت (اوپک)، قیمت سبد نفتی این سازمان طی دوره ۱۸ تا ۲۰ جولای از ۱۱۲٫۳۱ دلار به ۱۱۳٫۵۴ دلار در هر بشکه افزایش یافت، ولی مجددا تا سطح ۱۱۳٫۲ دلار در هر بشکه کاهش یافت.

میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به ۲۱ جولای ۲۰۱۱، با ۸۱ سنت افزایش نسبت به هفته پیش از آن به هر بشکه ۱۱۲ دلار و ۹۳ سنت رسیده است؛ این در حالی است که میانگین بهای نفت این سازمان در هفته منتهی به ۱۵ جولای معادل ۱۱۲ دلار و ۱۲ سنت تخمین زده شده است.

همچنین میانگین ماهانه بهای نفت اوپک طی ماه جولای (تا ۲۱ جولای)، با یک دلار و ۹۲ سنت افزایش نسبت به میانگین ماه ژوئن به هر بشکه ۱۱۰ دلار و ۹۶ سنت رسیده است.

کاهش ۲ سنتی بهای نفت ایران

در این میان میانگین بهای هر بشکه نفت خام صادراتی ایران نیز با ۲ سنت کاهش نسبت به هفته قبل (۱۳ جولای)، در روز ۲۰ جولای به بشکه ای ۱۱۲٫۶۵ دلار رسید.

بر اساس آمار امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران، میانگین وزنی بهای هر بشکه نفت خام سبک ایران به مقاصد مختلف در روز چهارشنبه (۲۰ جولای)، ۱۱۴ دلار و ۳۰ سنت بود و همین رقم برای نفت خام سنگین در سطح ۱۱۱٫۷۵ سنت قرار داشت.

همچنین قمیت هر بشکه نفت خام سبک ایران به بازار آفریقای جنوبی، ۱۱۵٫۵۱ دلار و هر بشکه نفت خام سنگین ایران به این بازار ۱۱۴٫۱۶ دلار گزارش شده است.

هر بشکه نفت خام سبک ایران در بازار آسیا ۱۱۳ دلار و ۷۸ سنت، شمال غربی اروپا ۱۱۵٫۵ دلار و در بازار مدیترانه ۱۱۳ دلار و ۳۱ سنت معامله شده است.

هر بشکه نفت خام سنگین ایران نیز در بازار آسیا ۱۱۱٫۳۹ دلار، شمال غربی اروپا ۱۱۴٫۱۵  دلار و در بازار مدیترانه ۱۱۰٫۴۱ سنت به فروش رسیده است.

بنابراین گزارش، طی دوره ۱۳ تا ۲۰ جولای، قیمت نفت خام سبک و سنگین ایران در بازار آسیا به میزان ۳۹ سنت در هر بشکه افزایش داشته است، در حالیکه در سایر بازارها با کاهش همراه بوده است.

براین اساس، طی دوره مذکور بیشترین کاهش در قیمت نفت خام سبک و سنگین ایران مربوط به بازارهای مدیترانه و آفریقای جنوبی با ۳۷ سنت کاهش در هر بشکه بوده است. میانگین وزنی بهای هر بشکه نفت خام سبک و سنگین ایران نیز نسبت به هفته قبل به ترتیب به میزان ۲ سنت و یک سنت در هر بشکه کاهش داشته است.

سکوهای پرتاب نفت

برخی از کارشناسان بر این باورند که افزایش بهای نفت، بیشتر از دلایلی نشات می گیرد که باعث افزایش نسبی بهای این حامل باارزش انرژی در چندماه گذشته بوده است؛ دلایلی همچون تشدید و تداوم ناآرامی های سیاسی در خاورمیانه و افزایش نگرانی معامله گران از گسترش ناآرامی ها به مناطق دیگر، تردید معامله گران درباره زمان بازگشت نفت خام سبک صادراتی یمن و لیبی به بازار نفت و پالایشگاه های اروپا و کاهش برنامه صادرات نفت خام نیجریه در ماه سپتامبر در چارچوب این برآوردها قرار می گیرند.

با این وجود دلایل دیگری همچون ناکامی آژانس بین المللی انرژی در تعدیل بازار نفت، برآورد بانک مورگان استنلی از افزایش قابل توجه تقاضای نفت و تمایل ژاپن برای جایگزینی نیروگاه های هسته ای، از عوامل جدید دیگری است که بر نوسانات بهای نفت دامن می زند.

آژانس از سیاست های تعدیل بازار نفت کنار می کشد

اگرچه آژانس بین المللی انرژی، از نزدیک به دو ماه پیش، طرح جنجال برانگیز خود مبنی بر آزادسازی ذخایر استراتژیک نفت خام در کشورهای هم پیمان را به عنوان راهکاری برای تعدیل بهای نفت خام در بازارهای جهانی و حربه ای دربرابر موفقیت ایران در تثبیت سقف تولید اوپک مطرح کرد، اما نتوانست در این طرح به نتایج مطلوب خود دست یابد و بر همین مبنا این سیاست را تعدیل کرده است.

تصمیم آژانس برای توقف آزادسازی بیشتر ذخایر استراتژیک نفت کشورهای مصرف کننده در حالی صورت می گیرد که این سیاست در ابتدای امر، کاهش شدید ذخایر استراتژیک کشورهای عضو این پیمان را در پی داشته و آن ها را به مرز بحران اقتصادی کشانده است.

به عنوان نمونه بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا میزان ذخایر نفت خام این کشور در هفته منتهی به ۱۵ جولای معادل ۳۵۱٫۷ میلیون بشکه بوده است که در مقایسه با هفته قبل از آن ۳٫۸ میلیون بشکه کاهش یافته و معادل ۱٫۸ میلیون بشکه از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۱۶ جولای کمتر است.

این در حالی است که سطح خوراک پالایشی این کشور به میزان ۴۰۳ هزار بشکه در روز افزایش یافته است.

نفت گرانتر می شود

پیش بینی کارشناسان بازار نفت از افزایش تدریجی بهای نفت خام خبر می دهد.

به نظر می رسد که این امر که با افزایش احتمال ورشکستگی های آمریکا و خروج نیروگاه های اتمی ژاپن قوت گرفته است، بازار نفت را به سمتی که جایگاه واقعی آن است متمایل می کند.

موسسه S&P هشدار داده است در صورتی که دولت و کنگره آمریکا نتوانند در خصوص افزایش سقف بدهی های دولت فدرال به توافق برسند، رتبه اعتباری این کشور را کاهش خواهد داد.

این در حالی است که مذاکرات و رایزنی های بین مقامات دولت و کنگره آمریکا در خصوص افزایش سقف بدهی های ۱۴٫۳ تریلیون دلاری دولت فدرال تاکنون به نتیجه نرسیده است.

 

در همین حال موسسه مودی نیز نسبت به کاهش رتبه اعتباری آمریکا هشدار داده است؛ وزارت دارایی آمریکا نیز اعلام کرده در صورتی که سقف بدهی های دولت آمریکا تا ۲ اوت ۲۰۱۱ افزایش نیابد، دولت این کشور با ورشکستگی روبرو خواهد شد و اقتصاد آمریکا با موج دوم بحران مالی و اقتصادی مواجه می شود.

طلای سیاه، جایگزین برق هسته ای ژاپن

از سوی دیگر تحلیلگران و فعالان بازار نفت معتقدند تلاش ژاپن برای کنار گذاشتن تدریجی نیروگاه های برق هسته ای که در پی وقوع فاجعه هسته ای فوکوشیما انجام می شود، سبب خواهد شد تقاضای نفت خام و فرآورده های آن در این کشور به میزان قابل توجهی افزایش یابد.

موسسه مورگان استنلی در تازه ترین گزارش خود پیش بینی کرده است که در صورت تعطیلی نیروگاه های هسته ای ژاپن، این کشور مجبور به واردات روزانه ۳۵۰ هزار بشکه نفت خام بیشتر خواهد شد. در این صورت میزان تقاضای LNG این کشور نیز ۲۰ میلیون تن در سال افزایش خواهد یافت که این رقم معادل یک سوم مصرف کل این کشور است.

بر اساس این گزارش، میزان تقاضای نفت خام ژاپن در ماه های ژوئن تا دسامبر به بیش از ۵۴۰ هزار بشکه در روز می رسد؛ این در حالی است که این رقم در سال ۲۰۱۰ به طور میانگین در حدود ۱۶۲ هزار بشکه در روز بوده است.

یورو دوباره در مقابل دلار قرار می گیرد

طی هفته گذشته ارزش شاخص های بورس در بازارهای آمریکا به دنبال انتشار اخبار مربوط به سودآوری شرکت ها در بورس های آمریکا و اروپا و همچنین اقدام اتحادیه اروپا برای حل بحران پولی منطقه یورو، از یک روند افزایشی قابل توجه برخوردار بود.

طی همین دوره، ارزش یورو در مقابل دلار به دنبال توافق رهبران منطقه یورو و امضای یک معاهده اضطراری در بروکسل به منظور کمک به بحران مالی کشورهایی مانند یونان، ایرلند و پرتغال و جلوگیری از سرایت آن به دیگر کشورهای منطقه یورو، از یک روند افزایشی قابل توجه برخوردار بود.

اگرچه تصویب کمک های مالی به یونان و ایرلند از سوی اتحادیه اروپا و صندوق بین المللی پول در سال ۲۰۱۰، تا حدودی موجب تضعیف ارزش یورو در مقابل دلار شده بود، اما کارشناسان معتقدند این روند تداوم نداشته و برنامه های انبساطی بانک مرکزی آمریکا، زمینه مناسبی برای کاهش بیشتر ارزش دلار به وجود می آورد.

در همین راستا پیش بینی می شود که افزایش نسبی بهای نفت در هفته های آتی همچنان ادامه یابد.