عربستان سعودی قادر به کنترل بازار جهانی نفت نیست
با شرایط کنونی بازار نفت و تحولات اخیر، عربستان سعودی دیگر مثل گذشته «قدرت بازار» را در کنترل بازار جهانی نفت ندارد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وزارت نفت(MOP)، بدون تردید عربستان سعودی توانایی حمایت از یک کف قیمت را دارد، اما قادر نیست که قیمت‌های نفت را در بازارها که برای آمریکا و دیگر کشورهای مصرف کننده با اهمیت است، پایین بیاورد؛ در واقع عربستان آن طور که ادعا می‌شود، نمی‌تواند همه کاهش تولید لیبی را جبران کند.
طبق نظر سنجی بلومبرگ از تحلیل‌گران، اکثر آنان معتقدند عربستان حداکثر تا سطح ۹٫۵ میلیون بشکه در روز تولید نفت خود را افزایش خواهد داد.
بر پایه این گزارش، اخیرا تحولات و بحث‌هایی در میان قدرت‌های خلیج فارس انجام گرفت که محل آن در خاورمیانه نبود، بلکه این بحث‌ها در شهرهای وین، واشنگتن و پاریس صورت گرفت و در واقع این شهرهای غربی شاهد تغییر موازنه قدرت میان قدرت‌های تولید کننده نفت خاورمیانه یعنی ایران و عربستان سعودی بودند.
برخی از تحولات بر این موضوع متمرکز است که چگونه استراتژی منطقه‌ای کنونی عربستان که در برخی گزارش‌ها آن را سیاست “ضد انقلابی” معرفی کردهاند، تا چه اندازه می‌تواند موقعیت سیاسی عربستان سعودی را تضعیف کند.
یکی از دلایل تمایل عربستان سعودی برای ارزان‌تر کردن قیمت نفت در راستای افزایش فشار اقتصادی بر ایران است که با مراجعه به صحبت‌های ماه گذشته ترکی الفیصل سفیر پیشین عربستان در امریکا می‌توان دریافت که عربستانی‌ها نقطه ضعف ایران را در بحث نفت دیده و می‌خواهند طبق گفته ترکی الفیصل از این آسیب‌پذیری سوءاستفاده کرده و بر ایران فشار بیاورند.
همچنین در اجلاس اخیر اوپک بسیاری از غربی‌ها بر این باور بودند که عربستان سعودی می‌تواند بازی را عوض کند و در نتیجه، نفت بیشتری را به بازار عرضه کند که در این اجلاس کشورهای نفت‌خیز حوزه خلیج فارس مثل کویت از عربستان سعودی حمایت کردند، در حالی که سایر کشورهای عضو از سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران پشتیبانی کردند.
وزیر نفت عربستان سعودی حتی بعد از اجلاس خاطر نشان ساخت که این یکی از بدترین جلساتی بوده که وی در آن شرکت داشته است.
در عین حال عربستان سعودی بلافاصه بعد از اجلاس اعلام کرد که حاضر است کمبود نفت ناشی از بحران لیبی را با افزایش تولید نفت یکجانبه از سوی خود جبران کند یعنی به جای ۹ میلیون بشکه نفت روزانه ۱۰ میلیون بشکه نفت تولید کند.
همچنین دولت اوباما اعلام کرد نیازی به اتکاء داشتن به نفت عربستان سعودی نیست و خود آمریکا به تنهایی قادر به کنترل اوضاع است و در واقع آمریکا به همرا شرکاء اروپایی خود در آژانس بین‌المللی انرژی آزادسازی ۶۰ میلیون بشکه از ذخائر استراتژیک را برنامه‌ریزی کردند که این اقدام صرفا در جهت کاهش قیمت و نه جبران کمبود نفت در بازار صورت گرفت و این مسئله برای کشورهای عضو اوپک از جمله عربستان سعودی خوشایند نبود.
همچنین دولت اوباما اعلام کرد که این اقدام از قبل با عربستان سعودی هماهنگ شده است؛ از این رو بسیاری چنین عملکردی را برای ریاض شرم آور تلقی و توصیف کردهاند.
این گزارش می افزاید: مشخص نیست که چرا باید یکی از فعالان اصلی و منطقی بازار نفت بخواهد به صورت داوطلبانه در قبال مقدار نفتی که ایران آن را در اختیار بازار نفت قرار می‌دهد، به نفت عربستان سعودی متکی باشد اما متاسفانه این همان مطلبی است که دنیس راس و دولت اوباما که هر دو آن ها تخصصی در مسائل نفتی ندارند، خواهان آن هستند.
یعنی راس و دولت اوباما از چین می‌خواهند که عربستان سعودی ضامن تامین نفت بیشتر برای آن کشور باشد که بدون تردید چینی‌ها دست به چنین اقدامی نخواهند زد.
براساس این گزارش، بهبود روابط ایران و بغداد شرایطی را فراهم کرده که بی شک عراق ارتباطات نزدیک‌تری با ایران نسبت به عربستان خواهد داشت.
با توجه به مطالب فوق می توان گفت استراتژی منطقه‌ای عربستان، موقعیت ریاض را تضعیف خواهد کرد و در چنین شرایطی بین ایران و ریاض، این ایران است که به دلیل حمایت از مردم و مواضع‌اش در قبال دولت ها، برنده بازی خواهد بوداگرچه راهبرد عربستان موفقیت‌های تاکتیکی به همراه خواهد داشت.
گفتنی است، بدون تردید در بلند مدت اتخاذ راهبردهایی که با شرایط منطقه‌ای سازگار نیست، به آرامی سبب اضمحلال قدرت سعودی‌ها خواهد شد و اجلاس اخیر اوپک می تواند درس عبرتی برای آنها باشد.