آزادگان، آموزشگاه تجربه های فنی و مدیریتی برای نفت ایران است

دریکی دو ماه گذشته بخش مهمی از اخبار رسمی و غیررسمی محافل نفتی به مسائل مربوط به شتاب در توسعه میادین غرب کارون اختصاص داشته است، وضعیت اکثر طرح های توسعه ای این منطقه مطابق با برنامه پیش می رود و انگار همه چیز برای شنیدن خبرهای خوب تر مهیا می شود، در این میان میدان نفتی آزادگان که یکی از محورهای کلیدی افزایش ظرفیت تولید نفت خام ایران هم محسوب می شود با به کار گیری تجهیزات سیار فرآورشی نفت خام در روزهای آینده و برای اولین بار در صنعت نفت ایران، به ظرفیت برنامه ریزی شده اش نزدیک می شود.

جناب آقای مهندس شهنازی زاده لطفا با توجه به اهمیتی که توسعه میدان نفتی آزادگان دارد، آخرین وضعیت و روند توسعه این میدان و چشم انداز آینده آن را بفرمائید؟

همانطور که اشاره کردید این میدان برای کلیت توسعه صنعت نفت ایران و حتی در چشم انداز کلان اقتصاد ایران بسیار مهم است، با توجه به تأخیرهایی که  در احداث واحد مرکزی فرآورش و انتقال (CTEP) میدان نفتی آزادگان جنوبی رخ داد و البته  به دلایلی خارج از اراده و خواست این شرکت بود، تلاشهای همه جانبه ما برای جبران بخشی از این تأخیرها بعمل آمد که با به ثمر نشستن فعالیت های انجام شده و همکاری صمیمانه شرکت نفت و گاز اروندان، امکان فرآورش نفت تولیدی تا سقف حدود ۱۳۰ هزار بشکه در روز (شامل ۱۰ هزار بشکه در روز نفت تولیدی میدان یاران جنوبی) فرآهم شده است. همچنین با تمهیدات بعمل آمده و با بکارگیری تجهیزات سیار فرآورشی (Skid Mounted) نفت امکان فرآورش کامل ۵۰ هزار بشکه نفت دیگر در روز، تا حدود مرداد ماه ۹۷ فرآهم خواهد شد.

ظرفیت تولید نفت در میدان نفتی آزادگان جنوبی به حدود ۱۱۰ هزار بشکه  رسیده است، هم‎اکنون برای فرآورش این نفت از ظرفیت خالی واحد فرآورش جفیر استفاده می‎شود، در همین حال قرارداد احداث واحد فرآورش مرکزی این میدان امضا و ابلاغ شده و به موازات آن، قراردادی نیز به منظور تامین دستگاه‎های فرآورش سیار با ظرفیت۵۰ هزار بشکه نفت در روز امضا شده است تا با توجه به برنامه افزایش پلکانی تولید در میدان آزادگان جنوبی، امکان فرآورش نفت تولیدی تا پیش از آماده شدن واحد فرآورش مرکزی فراهم شود. به اعتقاد من در توسعه این میدان درس های زیادی برای کشور به دست آمد و لازم است تا در آینده هم برای توسعه میادین نفتی از تجربه هایی که در توسعه این میدان به دست آمده استفاده شود، این میدان نفتی با سرنوشتی که داشت و در نهایت طی این دوران پر فراز و نشیب، به وضعیت فعلی رسیده است که می توان گفت: یک آموزشگاه در زمینه های فنی و مدیریتی برای صنعت نفت و برای جریان توسعه صنعت نفت می باشد.

با این روند تولید، منطقه غرب کارون در پایان سال ۹۶ چه چشم اندازی خواهد داشت؟

طبق برنامه، ظرفیت تولید نفت در میدان‎های مشترک غرب کارون تا پایان امسال به حدود ۳۵۰ هزار بشکه در روز می‎رسد، البته هم‎اکنون روزانه بیش از ۳۰۰ هزار بشکه نفت از این میدان‌ها برداشت می‎شود و روند افزایش ظرفیت تولید با جدیت ادامه دارد، طرح احداث خطوط لوله و تأسیسات جانبی انتقال نفت خام غرب کارون در آستانه بهره‎برداری رسمی قرار دارد و  این طرح، امکان ارسال مجزای نفت سبک و سنگین غرب کارون را به مبادی صادراتی فراهم می‎کند، ظرفیت این طرح، انتقال ۵۵۰ هزار بشکه نفت سبک و سنگین در فاز نخست است که این رقم در فاز دوم به بیش از یک میلیون بشکه می‎رسد.

در مورد میدان نفتی یاران جنوبی هم اتفاقی که افتاده این است که این میدان هم اکنون با ظرفیت تولید روزانه ۱۰ هزار بشکه نفت در مدار است و حدود ۷۰ درصد زیرساخت‎های عملیاتی به منظور افزایش تولید میدان به ۲۵ هزار بشکه نیز آماده است و در مجموع بر اساس طرح اولیه توسعه میدان یاران جنوبی، باید ۱۸ حلقه چاه حفاری شود که حفاری‎ها به طور کامل انجام  شده و بسیاری از چاه‎ها نیز تجهیزشده‎است. چند راه مرکزی انتقال نفت نیز آماده است و با تأمین تلمبه‎ها به منظور افزایش ظرفیت انتقال نفت، ظرفیت تولید از این میدان افزایش می‎یابد.

پیش تر اشاره داشتید که درس های زیادی از توسعه میدان نفتی آزادگان جنوبی کسب شد، ممکن است از درسهای آموخته و تجربیات کسب شده در جریان توسعه این میدان با تاکید بر بکارگیری روشهای نوین توضیح بفرمایید؟

البته نکات فنی و مدیریتی بسیاری در جریان توسعه میدان نفتی آزادگان جنوبی کسب شده، در این فرصت کوتاه و با توجه به تخصصی بودن نکات فنی، اجازه دهید تجربیات فنی بدست آمده در فرصت دیگری و با جزئیات تشریح شود. ولی از نقطه نظر مدیریتی علاوه بر افزایش اعتماد به نفس مدیریت های رده میانی، درس های مهمی در ارتباط با اداره ی طرح های بزرگ آموخته شد. از مهمترین این آموزه ها، نحوه تقسیم کار و پیشگیری از عدم تداخل مسئولیت ها و اختیارات بوده است، البته به این نکته نیز باید اشاره داشت، که علاوه بر تقسیم کار، نیاز به یک مدیریت یکپارچگی پویا و تفکر همه جانبه نگر کاملاً احساس می شد که باید تلاش شود در سایر پروژه ها نیز بکار گرفته شود.

استفاده از تجهیزات فرآورشی سیار را نباید به عنوان یک روش عادی تولید در نظر گرفت بلکه باید سیستم های فرآورشی را از ابتدا و در مهندسی مقدماتی بگونه ای طراحی کرد تا انعطاف لازم را جهت بکارگیری این تجهیزات فرآورشی سیار، در حالت اضطرار، داشته باشند. در هر حال همانگونه که در پاسخ به پرسش اول ذکر شد، این ذهن باز در بدنه مدیریت این شرکت وجود دارد تا در شرایط اضطرار بتوان به راه حل های دیگر از جمله استفاده از تجهیزات فرآورشی سیار فکر کرد و آنها را عملی کرد.

جناب آقای شهنازی زاده، بسیاری از کارشناسان نفت را دیده ام که فعالیت های شرکت مهندسی و توسعه نفت را در مدار اقتصاد مقاومتی می دانند، به نظر شما چرا این تصور شکل گرفته و کدام بخش های فعالیت این شرکت را مصداق اقتصاد مقاومتی می دانید؟

همه فعالیت های این شرکت مصداق اقتصاد مقاومتی است، حتما توجه دارید که مهمترین فراز از فرمان اقتصاد مقاومتی کاستن از ضربه پذیری کشور در برابر نوسان های قیمت نفت است، این هدف زمانی محقق می شود که کشور به ظرفیت حداکثری در تولید نفت دست یابد، پس همه فعالیت های شرکت مهندسی و توسعه نفت چون در راستای ایجاد ظرفیت تولید با ثبات نفت است، در مدار و بر اساس رهیافت اقتصاد مقاومتی است، مهمترین مسئولیت واگذار شده به شرکت مهندسی و توسعه نفت دستیابی به سقف تولید ۳۵۰ هزار بشکه در روز از میادین نفتی تحت مسئولیت این شرکت واقع در غرب رود کارون است، به حول و قوه الهی و با همکاری کلیه دستگاههای ذیربط، با وجود همه کمبودها (از قبیل تأخیر در تأمین کالا)، تاکنون دبی حدود ۳۲۰ هزار بشکه در روز از این میادین (آزادگان، یادآوران و یاران) محقق شده است. با برنامه ریزی های بعمل آمده تا پایان سال ۹۶ دبی تکلیفی اقتصادی مقاومتی (۳۵۰ هزار بشکه در روز) از این میادین محقق خواهد شد.

در میدان نفتی آذر نیز، با وجود پیچیدگی های خاص زمین شناسی در این منطقه و غیر قابل پیش بینی بودن شرایط مخزنی، با بکارگیری از توان نیروهای داخلی و ابتکارات بعمل آمده و همکاری صمیمانه ی شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، امکان تولید و فرآورش نفت با دبی بیش از ۳۰ هزار بشکه نفت در روز فراهم شده است.

در زمینه پژوهش و توسعه هم علاوه بر ارتباط مستمر با مراکز پژوهشی و علمی کشور، با بررسی های بعمل آمده، امکان استفاده از تجهیزات سیار فرآورشی هم در میدان آزادگان جنوبی و هم در میدان آذر فرآهم شده است، پس می بینید که یک سوی همه فعالیت های این شرکت به ایجاد ظرفیت پایدار تولید بر می گردد، این ظرفیت سازی کشور را در برابر مخاطرات مقاوم می کند، و همچنین توان چانه زنی و قابلیت نقش آفرینی کشور را در ابعاد کلان بین المللی بالا می برد.

یکی از مسائلی که همیشه در بررسی روند شرکت های بزرگ کارفرمای همچون شرکت مهندسی و توسعه نفت مطرح است، ظرفیت سازی برای پرورش پیمانکاران قوی است، در این زمینه چه رویکردی را ادر این شرکت در پیش دارید و چه کارهایی اتجام شده است؟

سیاست کلی این شرکت حمایت از تولید داخلی و همچنین پیمانکاران داخلی بخصوص پیمانکاران بومی منطقه است. در این راستا کلیه خدمات پیمانکاری در این شرکت به پیمانکاران توانمند داخلی واگذار شده و خواهد شد، اصولا در وزارت نفت و بر اساس تفکر راهبردی فعلی، زمینه سازی برای تقویت بخش غیردولتی یک اصل است، در همه مجموعه ها هم این راهبرد در حال اجرا می باشد، به راستی هم، کشور از محل همین رویه توسعه و رشد پایدار را تجربه خواهد کرد، آقای وزیر چندی قبل در پاسخ به سئوال رسانه ها درباره اشتغال زایی به درستی به نکته ای اشاره کردند که مضمون آن این بود که نباید توقع داشت وزارت نفت برای اشتغال زایی کارمند جذب کند، اینکه زمینه توسعه کشور در صنایع نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی ایجاد شود بزرگترین موج اشتغال زایی است، همین شرکت های پیمانکاری که شما اشاره کردید من فکر می کنم اگر این شرکت ها مسائل مدیریتی مدرن جهانی را مورد توجه قرار دهند، بنگاه داری اقتصادی را بیاموزند و خود را از درون رشد دهند، می توانند بالاترین ضریب اشتغال زایی مولد و پایدار را برای کشور فراهم آورند.

ممکن است وضعیت تولید و توسعه میادین یاران، یادآوران و طرح های در دست مطالعه را هم  تشریح فرمائید؟

همانگونه که مطلع هستید فاز اول توسعه میدان یادآوران خاتمه یافته و دبی قابل تولید به مراتب فراتر از دبی پیش بینی شده است، به زودی انشاا… فاز دوم توسعه میدان شروع خواهد شد. جزئیات فاز دوم توسعه به زودی اعلام خواهد شد.

توسعه فاز اول میدان نفتی یاران شمالی به پایان رسیده است و فقط بخشی از فعالیت های تکمیلی برای دستیابی به تولید پایدار برنامه ریزی شده و در حال انجام می باشد. هم اکنون از چاههای میدان نفتی یاران جنوبی بیش از ۱۰ هزار بشکه در روز تولید می شود که طبق برنامه باید به ۲۵ هزار بشکه در روز افزایش یابد. براساس تصمیم شرکت ملی نفت ایران، در نظر است توسعه این میدان نفتی به صورت یکپارچه و توسط یک پیمانکار انجام شود و مذاکره برای توسعه یکپارچه ی هر دو بخش میدان در فازهای بعدی با پیمانکار در حال پیشرفت است.

علاوه بر برنامه های توسعه ای میادین نفتی آذر، یادآوران، آزادگان و یاران، مذاکراتی برای توسعه میدان های بند کرخه و چنگوله در جریان است که انشاا… پس از نهائی شدن، نتایج آنها منتشر خواهد شد.

منبع: سرزمین انرژی/