ظرفیت تولید نفت میادین مشترک افزایش یافت
به گزارش روابط عمومی شرکت مهندسی وتوسعه نفت، میدان نفتی آذر با دارا بودن پیچیدگی مخزن و وجود لایه‌های متفاوت کم فشار و پر فشار متعدد با پرچالش‌ترین ساختار زمین شناسی از نظر حفاری، یکی از طرح‌های صنعت نفت است که تولید زودهنگام آن به ثمر نشست.
تولید زودهنگام ازمیدان نفتی آذر به‌عنوان یکی از سخت‌ترین میادین مشترک ایران و عراق اواسط اسفند ماه سال جاری با۱۵ هزار بشکه نفت در روز آغاز شد ومرحله دوم تولید زودهنگام از این میدان تا پایان اردیبهشت‌ماه سال ۹۶ با افزایش تولید ۱۵ هزار بشکه نفت دیگر (مجموعاً تا سقف٣٠ هزار بشکه نفت خام در روز) محقق خواهد گردید.
افزایش سهم ایران از میدان‌های مشترک با عراق
تولید از میدان نفتی آذر که با میدان بدرای عراق مشترک است به صورت پلکانی افزایش می یابد و با تکمیل فعالیتهای باقیمانده، تولید نهایی تا پایان سال ۹۷ به ۶۵ هزار بشکه در روز خواهد رسید.
با بهره برداری از میدان نفتی آذر، حجم برداشت از میدان‌های مشترک با عراق افزایش پیدا می‌کند که این امر، سرانجام به تقویت قدرت اقتصادی سیاسی کشور و افزایش توان چانه‌زنی مسئولان در مذاکره‌های سیاسی و اقتصادی و همچنین حضور ایران در مجامع بین‌المللی همچون سازمان کشورهای صادرکننده نفت (OPEC) خواهد انجامید، در عین حال، ظرفیت مازاد تولید نفت را به عنوان ابزاری قدرتمند در اختیار تصمیم‌گیران و سیاستگذاران قرار خواهد داد.
فراز و نشیب‌های توسعه میدان آذر
این طرح توسعه‌ای پیش از این در چارچوب یک قرارداد بیع متقابل اکتشافی از سوی شرکت ملی نفت ایران به شرکت نورث هیدرو نروژواگذار شده بود؛ این شرکت نروژی در آغاز اجرای پروژه در میدان آذر ۲ حلقه چاه حفر کرد که چاه شماره یک به علت مشکلات مکانیکی پیش از آنکه به عمق نهایی برسد، متوقف شد ومتعاقباً چاه آذر ۲ با موفقیت حفر شد و به عمق نهایی رسید.
نتایج لرزه‌نگاری ۲بعدی و آزمایش چاه موجب تهیه گزارش اقتصادی بودن تولید از این میدان در سال ۱۳۸۵ و تأیید آن توسط شرکت ملی نفت ایران گردید اما این شرکت نروژی با وجود مذاکره‌های فشرده و علیرغم نهایی سازی (MDP) و عمده موارد قراردادی به علت تشدید محدودیت‌های بین‌المللی علیه صنعت نفت کشورمان، حاضر به امضای قرارداد توسعه میدان نشد.
با احراز اقتصادی بودن تولید از میدان آذر، شرکت ملی نفت ایران از سال ۱۳۸۷ همزمان با اجرای فعالیتهای زیرساختی از جمله تحصیل اراضی، پاک‌سازی منطقه از مین و مهمات عمل نکرده، احداث جاده‌ها و انجام مطالعات آمایشی و زیست محیطی از محل منابع داخلی، مذاکره با سرمایه گذاران را نیز در دستور کار قرار داد.
در این چارچوب، ۱۷ کیلومتر جاده اصلی و ۲۲ کیلومتر جاده دسترسی به موقعیت چاه‌ها احداث و محوطه‌سازی ۱۴ موقعیت حفاری انجام و از اردیبهشت ماه ۱۳۸۸ مذاکره برای توسعه میدان با شرکت پتروناس مالزی آغاز شد.
پس از امضای قرارداد محرمانگی و برگزاری نشست‌های فنی، شرکت پتروناس اطلاعات لازم را دریافت و مطالعات اولیه را انجام داد و در نیمه دوم سال ۱۳۸۸ با مشارکت شرکت گازپروم روسیه مذاکره‌ها به شکل جدی‌تری دنبال شد، به طوری که در خردادماه ۱۳۸۹ بیشتر موارد قراردادی با این کنسرسیوم نهایی شد، اما سرانجام این کنسرسیوم هم به علت محدودیت‌های بین‌المللی، حاضر به انعقاد قرارداد توسعه میدان نگردید و از اواخر سال ۱۳۸۹ مذاکرات توسعه میدان با شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت با سرمایه‌گذاری شرکت سپهر انرژی (متعلق به بانک صادرات) آغاز شد که در ادامه سرمایه‌گذار اخیرالذکر انصراف و شرکت سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت جایگزین شرکت سپهر انرژی گردید.
عملیات اجرایی و الزامات زیست محیطی
سرانجام ۱۹ مهر ۱۳۹۰ قرارداد توسعه میدان آذر با پیمانکار ایرانی امضا و در ۲۸ اسفندماه سال ۱۳۹۰ متعاقباً اخذ مجوزشورای اقتصادی این قرارداد مؤثر گردید.
در طرح توسعه میدان نفتی آذر بیش از ۴۰ بسته کاری کوچک و بزرگ تعریف و واگذار شده است و سه پیمانکار مختلف که در اوج فعالیتها هشت دستگاه حفاری را در میدان آذر مستقر نموده بودند لیکن در حال حاضر ۵ دستگاه حفاری در این میدان مشغول فعالیت می‌باشند. ضمناً این طرح از خدمات مشاوران قوی و رتبه یک در حوزه مطالعات بالادستی نیز استفاده می‌نماید که رهاورد آن کاهش ریسکهای عملیاتی، کم شدن طول دوره حفاری و به تبع آن کاهش هزینه‌های حفاری بوده است.
در ضمن ملاحظات زیست محیطی در چارچوب ۲ طرح مطالعاتی EIA و EBS انجام شده است که با توجه به الزام‌آور بودن مفاد مجوزهای زیست محیطی صادر شده، این پروژه به‌صورت ماهانه و مستمر تحت پایش قرار دارد.
مشخصات میدان نفتی آذر
میدان نفتی آذر از جمله پرچالش‌ترین و سخت‌ترین میدان‌های ایران و حتی جهان از نظر ساختار زمین‌شناسی و آنومالیهای متعدد سازندی است.
وجود رژیمهای پرفشار و کم فشار متعدد در توالیهای سازندهای مختلف این میدان، لزوم تعریف نقاط متعدد جداره گذاری و جداسازی لایه‌های ناهمگون از همدیگر را اجتناب ناپذیر می‌سازد که این تعدد تغییرات فشاری سازندها در میدان آذر منحصر به فرد می‌باشد. ترکیب سیال میدان آذر با اثر به شدت خورنده و لزوم ساخت تأسیسات و خطوط لوله با آلیاژهای مقاوم در برابر خوردگی و زمان طولانی حفاری در قیاس با سایر میدان‌ها از جمله دیگر سختی‌های حفاری در این میدان مشترک به شمار می‌رود.
از طرفی میدان آذر به واسطه نوع سازند و خواص سنگ مخزن به صورتی است که به‌طور عادی نمی‌توان پس از حفاری میزان نفت مورد نظر را از هر چاه استخراج کرد و باید در چاه‌های این میدان عملیات برانگیزش اسیدی به روش شکافت اسیدی یا تزریق اسید در حجم بالا را اقدام نمود، به این معنا که فشاری بالاتر از فشار شکست سنگ را اعمال کرد تا نفت از فواصل دوردست به حفره تولیدی جریان پیدا کند و میزان بهره‌دهی از هر چاه افزایش یابد که عملیات شکافت اسیدی آذر در این زمینه نمونه‌ای موفق در سطح کشور است.
در مجموع، با صرفه‌نظر از سختی‌های سازندهای زمین شناسی، حفاری این میدان می‌تواند تجربه ویژه و منحصر به فردی در کارنامه آتی پیمانکاران آن باشد.
روابط عمومی شرکت مهندسی و توسعه نفت