کتاب «حقوق نفت و گاز» منتشر شد

کتاب «حقوق نفت و گاز» با تالیف عبدالحسین شیروی، مشاور مدیرعامل شرکت متن در امور حقوقی و قراردادها منتشر و روانه بازار شد.

این کتاب هفتمین اثر علمی دکتر شیروی است که در قالب ١۶ فصل و ٧١٢ صفحه توسط انتشارات میزان به چاپ رسیده است. 

کتاب «حقوق نفت و گاز» برای نخستین بار به صورت روشمند، مسائل حقوقی مرتبط با نفت و گاز را بررسی و تجزیه و تحلیل می کند و با توجه به تاکید مقام معظم رهبری بر ضرورت تدوین حقوق نفت و گاز در داخل کشور (در بازدید ایشان از پروژه های پارس جنوبی-١٣٩٠)، مطالب کتاب به نحوی نگارش و تدوین شده است که برای همه افراد علاقه مند در حوزه نفت و گاز به ویژه سیاستمداران، نمایندگان مجلس، مدیران، کارشناسان و متخصصان نفتی در مجموعه وزارت نفت، سایر مدیران ارشد و میانی مرتبط با مباحث انرژی و نفت و گاز، حقوقدانان، قضات و وکلا، شرکتهای منهدسان مشاور و پیمانکاران و بیش از هر کس دانشجویان رشته حقوق نفت و گاز قابل استفاده است.

بر پایه این گزارش، از آنجا که درک مسائل حقوقی نفت مستلزم آشنایی با مباحث فنی نفت و گاز و عملیات نفتی است، در فصل اول، تشکیل نفت، ترکیبات و ناخالصیهای آن و فرآورده ها و محصولات نفتی توضیح داده شده و فصل دوم تشریح به عملیات بالادستی و پایین دستی به زبان ساده و غیر فنی پرداخته است. 

مولف در فصل سوم کتاب، مفهوم حقوق نفت و گاز، قلمرو و ماهیت آن و ویژگیهایی که آن را از سایر رشته های حقوقی مجزا می کند، به تفصیل توضیح داده و در فصل چهارم نیز به پیشینه و سابقه حقوق نفت در ایران و همچنین شکل گیری حقوق نفت در کشور و تحولات آن به خصوص از جهت قانونگذاری پرداخته است. 

در فصل پنجم مالکیت بر منابع نفت و گاز در فقه امامیه، مالکیت منابع طبق قوانین و مقررات قبل از انقلاب اسلامی و پس از آن و به ویژه با توجه به تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بررسی شده است. اصل حاکمیت دائمی کشورها بر منابع نفت و گاز طبق مقررات حقوق بین الملل عمومی در فصل ششم بررسی شده است و در فصل هفتم، حاکمیت یک کشور بر دریاهای مجاور و موضع حقوق بین الملل در این زمینه بررسی شده است؛ همچنین حق حاکمیت بر مناطق دریایی، فلات قاره و منطقه انحصاری اقتصادی و تزاحم بین کشورهای همسایه در اعمال حق حاکمیت بر منابع دریایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. 

فصل هشتم به بحث بهره برداری از میادین مشترک اختصاص پیدا کرده است و قوانین و مقررات بین المللی ناظر به میادین مشترک بررسی شده و در فصل نهم، حضور و مشارکت بخش خصوصی در عملیات نفتی و صنعت نفت به تفصیل بیان شده است.

 فصل یازدهم، دوازدهم و سیزدهم روی قراردادهای بالادستی تمرکز پیدا کرده است و نظام مالی و مالیاتی این قراردادها، روابط بین شرکتهای ملی نفت یا کارفرما با شرکتهای بین المللی نفتی یا پیمانکار، و شروط حقوقی این قراردادها از قبیل، فسخ، فورس ماژور، قانون حاکم، محرمانه نگه داشتن اطلاعات بررسی شده است.

در فصل چهاردهم نفت و سازمان های بین المللی از قبیل اوپک، آژانس بین المللی انرژی، اوپک گازی و امثال آن و جایگاه نفت در سازمان تجارت جهانی، گات و پیمان منشور انرژی بررسی شده است. در فصل پانزدهم نیز ملاحظات زیست محیطی در انجام عملیات نفتی بررسی شده و تکالیف قانونی در سطح ملی و بین المللی بررسی شده است. در فصل آخر نیز روشهای حل و فصل اختلافات نفتی بیان شده است.

از دکتر عبدالحسین شیروی تاکنون کتابهای قراردادهای ساخت، بهره برداری و واگذاری (B.O.T)، حقوق تطبیقی، حقوق تجارت بین الملل، داوری تجاری بین الملل، حقوق نفت و گاز و ٢ کتاب متون حقوقی به زبان انگیسی به چاپ رسیده است.